Budynek użyteczności publicznej: Kompleksowa analiza i interpretacja
Data publikacji 7 lipca 2023Budynek użyteczności publicznej to pojęcie, które pojawia się w wielu obszarach funkcjonowania administracji samorządowej. Pomimo istnienia legalnej definicji, nadal występują praktyczne wątpliwości dotyczące klasyfikacji konkretnych obiektów do tej kategorii budynków.
Definicja budynku użyteczności publicznej
Zgodnie z § 3 pkt 6 rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, budynek użyteczności publicznej jest to budynek przeznaczony na potrzeby administracji publicznej, wymiaru sprawiedliwości, kultury, kultu religijnego, oświaty, szkolnictwa wyższego, nauki, wychowania, opieki zdrowotnej (np. szpital), społecznej lub socjalnej, obsługi bankowej, handlu, gastronomii, usług, w tym usług pocztowych lub telekomunikacyjnych, turystyki, sportu, obsługi pasażerów w transporcie kolejowym, drogowym, lotniczym, morskim lub wodnym śródlądowym, oraz inny budynek przeznaczony do wykonywania podobnych funkcji. Ponadto za budynek użyteczności publicznej uznaje się także budynek biurowy lub socjalny.
Budynek użyteczności publicznej to nie tylko urząd
Sądy administracyjne miały okazję wydawać wiele istotnych orzeczeń dotyczących interpretacji definicji budynku użyteczności publicznej. Przykładowo, w jednym z postępowań WSA w Lublinie (sygn. akt II SA/Lu 411/20) rozpatrywano kwestię dotyczącą zamierzenia inwestycyjnego obejmującego budowę budynku renowacji oraz produkcji kołder i poduszek. Ze względu na przewidzianą funkcję usługową w postaci punktu (biura) obsługi klienta, obiekt ten został uznany za budynek użyteczności publicznej.
Budynek zamieszkania zbiorowego nie tylko do okresowego pobytu
Zgodnie z definicją z § 3 pkt 5 rozporządzenia, budynkiem zamieszkania zbiorowego jest budynek przeznaczony do okresowego pobytu ludzi. Do tej kategorii budynków należy w szczególności zaliczyć hotel, motel, pensjonat, dom wypoczynkowy, dom wycieczkowy, schronisko młodzieżowe, schronisko, internat, dom studencki, budynek koszarowy, budynek zakwaterowania na terenie zakładu karnego, areszt śledczy, zakład poprawczy, schronisko dla nieletnich. Ponadto do kategorii tej zalicza się też budynek do stałego pobytu ludzi, w szczególności dom dziecka, dom rencistów i dom zakonny.
Budynek zamieszkania zbiorowego może być budynkiem użyteczności publicznej
Zakresy wskazanych pojęć przecinają się. Do kategorii budynków użyteczności publicznej zalicza się np. budynek przeznaczony na potrzeby oświaty, szkolnictwa wyższego, nauki, wychowania. Natomiast schronisko młodzieżowe, schronisko, internat, czy zakład poprawczy lub schronisko dla nieletnich jest kwalifikowane jako budynek zamieszkania zbiorowego. Tym samym w wielu przypadkach może się zdarzyć, że budynek zamieszkania zbiorowego będzie jednocześnie ze swej istoty budynkiem użyteczności publicznej i odwrotnie.
Orzecznictwo sądowe w kontekście budynku użyteczności publicznej
Cmentarz parafialny nie wpisuje się w definicję budynku użyteczności publicznej (wyrok WSA w Poznaniu z 4 grudnia 2019 r., sygn. akt III SA/Po 590/19). Uznawano natomiast za taki budynek myjni samochodowej jako ogólnodostępny i przeznaczony do świadczenia usług nieograniczonej liczbie klientów (np. wyrok NSA z 25 stycznia 2010 r., sygn. akt II OSK 31/09).
Zakończenie
Definicja budynku użyteczności publicznej jest niezwykle istotna zarówno z punktu widzenia wymagań względem takich obiektów, jak również w perspektywie możliwości pozyskania środków unijnych. Mimo to, nadal pojawiają się wątpliwości i kontrowersje dotyczące klasyfikacji konkretnych obiektów do tej kategorii budynków. Dlatego tak ważne jest śledzenie najnowszych orzeczeń sądowych i interpretacji prawnych w tym zakresie.